Слова часта становіцца куляй і б’е чалавека ў самае сэрца

Напрыканцы дня на стол кладуцца допіс нашага чытача і афіцыйны адказ на яго з дзяржаўнай установы. Чытаю допіс, чытаю адказ і клічу каляжанку — збірайся ў камандзіроўку, ёсць, здаецца, тэма для газетнай публікацыі з разраду, як мы ў сваім асяродку кажам, цвікоў. Праз колькі часу тая вяртаецца і з парога: «Не паеду». Вось табе, думаю, і раз — у нас, канешне, дысцыпліна не вайсковая, калі загады не аспрэчваюцца, а выконваюцца, але ж і бязмежнага разгулу дэмакратыі таксама не назіраецца. У адказ на гэтыя мае разважанні дзяўчо, а яна ці не ўдвая маладзей за мяне, упарта сціскае вусны, непрымірыма зыркае вачанятамі і заяўляе, што распрацоўваць тэму ёй перашкаджаюць асабістыя маральныя прынцыпы, якімі яна паступіцца не можа. Ад такіх слоў у мяне займае дух, а калі перавесці яго ўсё ж удаецца, у кабінет якраз заглядвае наш Галоўны і цікавіцца, што за гвалт і з якой нагоды тут учынены? Тлумачым кожны па-свойму. Градус дыскусіі прыкметна павышаецца, і Галоўны разводзіць нас, як тых баксёраў, што ўвайшлі ў клінч, — сварку спыніць, разысціся і думаць абаім.

Канкрэтную сітуацыю, з-за якой мы з каляжанкай счапіліся, раскажу, каб трохі інтрыгі захаваць, пазней, а пакуль пра тое, аб чым думаў і да чаго дадумаўся ў дачыненні да сваёй прафесіі, за слова і аб адказнасці за яго.

Сваю журналісцкую кар’еру я пачынаў напрыканцы сямідзясятых гадоў мінулага стагоддзя ў раённай газеце на Палессі. Надрукаваў аднойчы замалёўку пра вясковую жанчыну цяжкага лёсу: чалавек яе загінуў на вайне, дзяцей Бог не даў, жыла адна на ўскрайку вялікай вёскі. «Ат, — казала яна мне, шчодра падсоўваючы смачныя кускі кумпяка і падліваючы чысцюткай і моцнай самагонкі ў чарку, — жыву, як тая дзічка, ніякага ад мяне толку». У яе вялікім садзе і сапраўды расла дзічка-яблыня — пакурчаная, парэпаная і, праўду казала жанчына, нікому не патрэбная.

Замалёўка ў мяне атрымалася выдатная, я сам сабой ганарыўся. Да тае пары, пакуль у рэдакцыю са слязамі і вялікай крыўдай не прыйшла мая гераіня. Ведаеце, чаму? Назва замалёўкі — «Дзічка» — прыляпілася да жанчыны, якую так і сталі зваць — Галя Дзічка.

Гэта я да таго, што, і тут наўрад ці хто будзе спрачацца, слова, з якога ўсё некалі пачыналася, можа пры пэўных абставінах стаць куляй. Можа, асабліва калі вылецела з паганых вуснаў, скалечыць і нават забіць чалавека і ў прамым, і ў пераносным сэнсе. Памятаеце, як напрыканцы мінулага года дурныя (і гэта яшчэ мякка сказана) вядучыя радыёстанцыі «Маяк» сцябаліся з хворых на мукавісцыдоз дзяцей, як блюзнерылі, абсмоктвалі страшныя праявы гэтай хваробы. Хваля абурэння, якая паднялася пасля, двух клінічных ідыётаў з эфіру змыла. Але ці стала ад гэтага лягчэй бацькам хворых дзяцей?

А вось прыклад яшчэ больш страшэнны. Скончыла сваё жыццё самагубствам медсястра з Англіі, якая расказала аўстралійскім журналістам аб стане цяжарнай жонкі прынца Уільяма Кейт Мідлтан — яе субяседнікі, бач ты іх, адрэкамендаваліся ледзь не членамі каралеўскай сям’і, а бедная жанчына ім паверыла. Уявіце, у якой ступені адчаю яна была, што рашылася на такі адчайны крок.

А тыя, хто яе на гэта штурхнуў, што? Жывуць, з цягам часу, не выключана, зноў дзе-небудзь у эфіры з’явяцца. Час такі, калі, скажам так, нялюдскасць запатрабавана, калі само паняцце прыстойнасці ў маёй прафесіі часам апускаецца ніжэй плінтуса, калі словам стараюцца не ўзвысіць, адукаваць, выхаваць, а растаптаць, прынізіць, знявечыць. Калі ў пагоні за хвілінай тэлевізійнай ці друкаваным аркушыкам газетнай славы тыя, хто чамусьці называе сябе журналістам, выходзяць за ўсе магчымыя і немагчымыя рамкі прыстойнасці. Хацелася, каб гэта было не так, але хіба бойка, напрыклад, паміж здымачнымі групамі тэлевядучых Малахава і Зяленскага, якія пішчом лезлі да родных забітай Ірыны Кабанавай, не з гэтай оперы? А тое, што адзін імпазантны і, калі паслухаць, не дурны, здаецца, мужчынка ганарыцца сваім званнем «тэлекілера», гэта не дэвіяцыя? Вы можаце сабе ўявіць хірурга, які б ганарыўся тым, што калегі і пацыенты называюць яго, скажам, «доктар Менгеле»?

Ну і самы час зараз расказаць, аб чым мы спрачаліся з каляжанкай і што дало падставы для такіх разваг. Восенню мінулага года стала дрэнна жыхару адной з вёсак Магілёўскай вобласці. Мясцовыя фельчар і акушэрка да хворага ісці адмовіліся, крыху пазней да яго прыехала «хуткая», а праз тры дні чалавек памёр у раённай бальніцы. У той жа дзень, надвячоркам ужо, у той жа вёсцы дрэнна стала і жанчыне. Сын яе рынуўся да фельчара, але яна зноў адмовілася дапамагчы, а «хуткай» нічога не заставалася, як канстатаваць смерць пацыенткі.Сваякі абвінавацілі медыкаў у смерці сваіх блізкіх, прыехала прадстаўнічая і кампетэнтная камісія. Высветлілася, што фельчар у той дзень была на бальнічным з высокай тэмпературай, у акушэркі хварэла ўнучка, і таму па выкліку ісці яны адмовіліся. Атрымалі абедзве за парушэнне этыкі і дэанталогіі дысцыплінарныя спагнаннi, многа жорсткіх слоў у свой адрас пачулі на агульным сходзе медыкаў раёна. Пра трагічны гэты выпадак напісала раёнка, вёска віруе, абмяркоўвае падзею, падзялілася на тых, хто за і супраць медыкаў. Самі жанчыны, а гэта вопытныя спецыялісты з немалым стажам, жадаюць, наколькі я ведаю, толькі аднаго — пражыць той дзень нанава і ўсё зрабіць інакш. Каб жа яно было можна…

Чаму я хацеў, каб публікацыя аб гэтым выпадку, з дакладнай назвай месца дзеяння і рэальнымі прозвішчамі з’явілася ў газеце? Напэўна, таму, што… доўга жыву. Добра памятаю і фельчара з пасёлка свайго дзяцінства, да якога людзі ішлі і днём, і ноччу і адмовы не ведалі, і ўрача сельскай бальнічкі, дзякуючы спагадзе і дабрыні якога лішніх дзесяць год пражыла на гэтым свеце мая цяжка хворая мама. Таму, напэўна, і хачу, каб медык заўсёды быў медыкам, без плям на бялюткім халаце, хаця не магу не разумець, што планку ў гэтым пытанні падымаю занадта высока.

Чаму, спытаецеся вы, такой публікаці не будзе? Не хачу, а гэтага і каляжанка больш за ўсё баялася, каб словы, якія меўся сказаць у адрас жанчын-медыкаў, сталі для іх кулямі. Ды і гонару ў гэтым мала — біць наўздагон, вярэдзіць тое, што і так баліць пякучым болем, значыць, стаць падобным на тых, пра каго вышэй казаў. Больш чалавечна будзе таму, хто паслізнуўся, дапамагчы падняцца, а не штурхаць у плечы, каб паваліўся.

Міхаіл КУЧКО,respublika.info

Последние новости

КАЛЕЙДОСКОП

К 80-летию освобождения от немецко-фашистских захватчиков утверждена эмблема, отражающая силу и непокоренность народа-победителя

29 марта 2024
ТЕХНОЛОГИИ

Пользователи Тelegram из Беларуси смогут ограничивать круг тех, кто может присылать им личные сообщения

29 марта 2024
В МИРЕ

В Минэнерго Украины заявили о массированной атаке на объекты энергетики

29 марта 2024
ОБЩЕСТВО

Скончался пострадавший во время теракта в «Крокусе» белорус, за жизнь которого боролись врачи

29 марта 2024
ОБЩЕСТВО

Свыше 22 тыс. граждан Украины прибыли в Беларусь с начала 2024 года

29 марта 2024
КУЛЬТУРА

Итоги XVII Международного молодежного театрального форума «М.@rt.контакт» подвели в Могилеве

29 марта 2024
ОБРАЗОВАНИЕ

Выпускные вечера в школах Беларуси пройдут 14 июня

29 марта 2024
ГЛАВНОЕ

29 марта пройдёт Единый день безопасности дорожного движения

29 марта 2024
ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ

Как белорусы будут работать и отдыхать в мае 2024

28 марта 2024
ОБРАЗОВАНИЕ

В Минобразования рассказали, введут ли обязательную отработку для платников

28 марта 2024

Архивы

Рекомендуем

ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ

Быховские правоохранители в течение суток раскрыли уголовное преступление

25 марта 2024
ВАШЕ ЗДОРОВЬЕ

Как в условиях модернизации Быховской ЦРБ оказывается медицинская помощь жителям района

25 марта 2024
ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ

В Быховском районе горела баня

26 марта 2024
ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ

В Быхове чествовали лучших работников коммунальной сферы

21 марта 2024
ГЛАВНЫЕ НОВОСТИ

На Быховщине состоялось очередное заседание комиссии по содействию занятости населения райисполкома

20 марта 2024
КУЛЬТУРА

Быхаўчан запрашаюць на тыдзень традыцыйнага мастацтва

21 марта 2024
ГЛАВНОЕ

Сергей Антонов, известный быховчанам своими писаниной и видосиками на экстремистских каналах, подался в бега

20 марта 2024
ОБРАЗОВАНИЕ

Единый урок, посвященный годовщине трагедии в Хатыни, пройдет 22 марта во всех школах Беларуси

22 марта 2024