Другі год запар Бялыніцкі раён па ініцыятыве яго  газеты “Зара над Друццю”прымаў міжрэгіянальны семінар галоўных рэдактараў раённых газет, уласных карэспандэнтаў некаторых рэспубліканскіх выданняў, у якім удзельнічалі таксама старшыня Магілёўскай абласной журналісцкай арганізацыі ГА “Беларускі саюз журналістаў” Аляксандр Тарпачоў і галоўны спецыяліст упраўлення ідэалагічнай работы Магаблвыканкама Вольга Бахановіч.

Летась такое мерапрыемства ладзілася ў вядомым на Магілёўшчыне і за яе межамі СВК “Калгас “Радзіма” на чале з заслужаным работнікам сельскай гаспадаркі Беларусі Аляксандрам Міхайлавічам Лапацентавым, маючым да таго ж шэраг высокіх дзяржаўных узнагарод. Сёлета яно праходзіла ў СВК “Ількавічы”, якім кіруе Віктар Аляксандравіч Крыванос (на здымку справа з рэдактарам Бялыніцкай раёнкі Міхасём Карпечанкам). Калі Лапацентаў — патомны хлебароб, то Крыванос — кадравы вайсковец, скончыў яшчэ ў савецкія часы Калінінградскае вышэйшае ваеннае інжынернае вучылішча і служыў у Савецкай Арміі не толькі у сваёй краіне, а і за яе межамі. У запас пайшоў у званні падпалкоўніка, з медалямі “За адвагу”, “За баявыя заслугі”, іншымі ўзнагародамі.

Па ўласнаму прызнанню баявога старшага афіцэра, у сельскую гаспадарку ён прыйшоў працаваць выпадкова, ды так і застаўся.

СВК “Ількавічы” ўтвораны на пачатку новага стагоддзя, праз аб’яднанне калгасаў імя Ільіча і імя Энгельса. У двух яго аграгарадках Іскра і Ланькаў — дзейнічаюць сучасныя вытворчыя, сацыяльна-культурныя, бытавыя аб’екты, будуецца добраўпарадкаванае жыллё.

На палетках і фермах, спецыялістамі працуе каля двухсот чалавек. Сярод іх ёсць моладзь. Маладыя хлебаробы разам з вопытнымі старэйшымі таварышамі дабіваюцца высокіх працоўных вынікаў, таму ўжо каторы год запар удзельнічаюць у Рэспубліканскім фестывалі-кірмашы “Дажынкі”, дзе атрымліваюць заслужаныя імі прызы. Раней жа гэтая гаспадарка не выходзіла ў лідары нават раённага спаборніцтва. Карэнным чынам сітуацыя пачала змяняцца ў лепшы бок, калі праўленне ўзначаліў Віктар Крыванос. Пачалі расці надоі, прывагі, заробкі, паляпшацца ўмовы працы, што вельмі важна для таго, каб у вёсцы заставалася моладзь. І яна заставалася. Віктар Аляксандравіч з асаблівай цеплынёю назваў сваіх лепшых маладых механізатараў  Дзмітрыя Шабусава, неаднаразовага ўдзельніка рэспубліканскіх дажынак, які паказвае прыклад высокапрадукцыйнай працы іншым сваім калегам, трактарыстку Олю Манаеву — адзіную пакуль у атрадзе механізатараў. А гэта і ёсць пераемнасць пакаленняў, фактар адказнасці за даручаную справу, што сугучна тэме праводзімага семінара.

Моладзь добра працуе, добра і зарабляе. Калі ў сярэднім па СВК месячны заробак вагаецца ў межах 5 мільёнаў рублёў, то ў перадавікоў вытворчасці, механізатараў, да прыкладу, ён дасягае 16 мільёнаў. Дарэчы, 16 мільёнаў можа атрымаць тут любы малады спецыяліст, які пасля заканчэння навучальнай установы сельскагаспадарчага профілю па размеркаванню прыязджае сюды працаваць. Якім чынам? Кіраўнік гаспадаркі патлумачыў, што да маладога чалавека месяцы два-тры прыглядваюцца, дапамагаюць яму парадамі, добрымі словамі ў станаўленні. І калі бачаць, што з хлопца альбо дзяўчыны будзе толк, прапануюць заключыць дамову, згодна з якой ён ці яна добрасумленна адпрацуе ў гаспадарцы не менш пяці гадоў. За гэта адразу атрымае, акрамя належачых яму выплат, яшчэ 16 мільёнаў рублёў, якія не трэба будзе вяртаць у касу. Такі спосаб замацавання моладзі ў вёсцы дзейнічае даволі эфектыўна. Гэта зноў-такі пераемнасць пакаленняў, фактар адказнасці. Старшыня сельгаскааператыву назваў сям’ю маладых спецыялістаў, якая падпісала такую дамову і адразу атрымала 32 мільёны рублёў.

Калі Крыванос толькі стаў старшынёю, то сярэднесутачны надой на карову ледзьве дасягаў 2800 кілаграмаў малака. Цяпер ён узяў планку ў 5000 кілаграмаў. Дробных ферм, якія засталіся ў спадчыну з савецкіх часоў, тут няма. Знеслі, а замест іх пабудавалі два сучасныя малочныя комплексы з абсталяванымі па апошняму слову навукі і тэхнікі даільнымі заламі. Ёсць свая лабараторыя з высакакласнымі спецыялістамі, якія пільна адследжваюць якасць малака. А яно ідзе ў Магілёў на знакамітую “Бабушкіну крынку” толькі гатункам “экстра” альбо часам вышэйшым гатункам. “Дабіцца гэтага было няпроста, — сказаў кіраўнік, бо перапрацоўшчыкі нашай сыравіны свядома заніжалі якасныя паказчыкі малака, але мы даказалі ім, што наша малако сапраўды высакаякаснае, хаця даказваць давялося доўга. Калі некага цікавіць, якім чынам, магу падзяліцца вопытам». Віктар Аляксандравіч шчыра ўсміхаецца, а мы разумеем, колькі сіл, энергіі, грашовых сродкаў, паездак у Магілёў і сталіцу давялося патраціць і зрабіць, каб устанавіць справядлівасць, адстаяць яе, трымаць і зараз высокую марку якасці малака. Менавіта дзеля гэтага займелі ў той складаны час лабараторыю.

Гаспадарка мае свой камбікормавы завод, завод па перапрацоўцы рапса, якія набылі за ўласныя грошы. Атрыманае рапсавае масла рэалізуюць Магілёўскаму прадпрыемству “Хімвалакно”, а жмых скарыстоўваюць на ўласныя патрэбы ў жывёлагадоўлі, даюць гаспадаркам-суседзям, бо падчас працы заводу выходзіць да 15 тон жмыху ў суткі, выдатнага корму для грамадскага пагалоўя.
СВК “Ількавічы” займаецца не толькі вытворчасцю раслінаводчай, жывёлагадоўчай прадукцыі. Ён мае тры ўласныя стацыянарныя магазіны, адзін з якіх гандлюе ў райцэнтры Бялынічы, ёсць так званы выязны магазін. Гэта сур’ёзная канкурэнцыя гандлёвым кропкам кааператыўнага гандлю, бо кожны магазін СВК рэалізуе ў месяц тавараў, асабліва прадуктаў харчавання, недзе на 70 мільёнаў рублёў. Яны гандлююць усім, акрамя алкагольных напояў, ды Віктар Аляксандравіч падумвае над тым, каб прадаваць і іх. Але добрай якасці, а не сурагаты.

Праўленне і яго старшыня падтрымліваюць, заахвочваюць не толькі працоўную моладзь. Вучнёўская не выпадае з поля зроку таксама. Школьнік, які за свае веды атрымлвае сямёркі і больш высокія адзнакі, па выніках кожнай вучэбнай чвэрці заахвочваецца матэрыяльна трыма базывымі велічынямі.

Ёсць разавыя прэмі і для актывістаў школьнага жыцця. Калі ж дзеці падчас летніх канікулаў дапамагаюць, скажам, на збожжатаках, то іхняя праца аплачваецца вельмі дастойна. Зразумела, што працуюць хлопчыкі і дзяўчынкі пад наглядам сваіх настаўнікаў, разам з дарослымі. А гэта таксама пераемнасць пакаленняў, фактар адказнасці за даручаную справу, якія прывіваюцца дзецям, выхоўваюцца ў іх са школьнай парты.

Мікола Леўчанка.