Актавую залу Магілёўскай абласной бібліятэкі імя У.І. Леніна 22 сакавіка ў другой палове дня запоўнілі аматары творчасці слыннага беларусскага паэта, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы Аляксея Пысіна, які нарадзіўся менавіта ў гэты знакавы дзень, на Саракі. Тут распачыналася паэтычная сустрэча “З любоўю да роднай зямлі”, на якую завіталі студэнты, сталыя магіляўчане і не толькі, пісьменнікі, якія добра ведалі Аляксея Васільевіча, сустракаліся з ім, працавалі, сябравалі. Прыгожа аформленыя выставы з ягоных шматлікіх кніг і кніг пра яго, слайды аб жыцці і творчасці надаюць сустрэчы ўрачыстасць, а песні кампазітара Міколы Яцкова на шэраг пысінскіх вершаў ствараюць адпаведны настрой.

Загадчыцца аддзела беларускай і краязнаўчай літаратуры бібліятэкі Тамара Калініна распавядае пра слаўны, але вельмі нялёгкі жыццёвы шлях творцы, прайшоўшага праз пякельны агонь Вялікай Айчыннай вайны, быў двойчы паранены, узнагароджаны двума медалямі “За адвагу” — вышэйшую адзнаку салдацкай доблесці. Таму і пісаў ён свае вершы ў асноўным пра вайну, пра жывых і паўшых сваіх таварышаў-сувязістаў, пехацінцаў. Ваенная ппаэзія Аляксея Пысіна пастаўлена літаратурнымі крытыкамі ў адзін рад з ваеннаю прозаю Васіля Быкава. Але калі Быкаў атрымаў званне народнага пісьменніка Беларусі, то Пысін так і не стаў ім, хаця па вялікаму рахунку ён сапраўды  народны  паэт, патрыёт сваёй Айчыны. Але, як сказаў ягоны сябра, літаратуразнаўца і крытык Віктар Арцем’еў, Пысіна недаацанілі…

Аўтар гэтых радкоў падзяліўся сваімі ўспамінамі аб сустрэчах з земляком-паэтам, прачытаў два пысінскія вершы і свой верш яму прысвечаны.

І ўсё ж галоўным героем мерапрыемства быў пісьменнікі Віктар Арцем’еў, які з’яўляецца даўнім даследчыкам жыцця і творчасці  слыннага паэта, бо прысвяціў яму свае кнігі “Вянок Аляксею Пысіну”, “Паэт вузел завязаў”, “Пысін: ад прадзедаў — да праўнукаў”, “Бібліятэка паэта Аляксея Пысіна”. Падрыхтавана да друку і яшчэ адна кніга “У родзе Пысіна”. Амаль усе гэтыя творы мною прачытаны. І не пакрыўлю душою, калі скажу, што гэтак мэтанікіравана, паслядоўна, сістэмна і з веданнем справы яшчэ ніхто не пісаў. Трымаю ў руках “Бібліятэку паэта Аляксея Пысіна”. Кніжка зусім невялікая, але ў ёй ёсць выказванні вялікіх людзей аб творчасці нашага земляка ў раздзеле “Кнігі з аўтографамі”. Вось некаторыя тэксты. Янка Брыль. Збор твораў у пяці тамах. Том 1. Мн., 1979. “Аляксею Пысіну — у знак шчырай сімпатыі і павагі. 19. ХІІ. 80”.

Ніл Гілевіч. У добрай згодзе. Мн. 1979. “Слаўнаму, мудраму, дарагому Аляксею Васільевічу — з павагаю і любоўю. 9.10.79 г.”.

Рыгор Барадулін. Вечалле. Кніга паэзіі. 1980. “Дарагому Аляксею Пысіну — лепшаму паэту зямлі беларускай з нязменным захапленнем, з братэрскай любоўю, з павагай. Мінск, 1981”. Вось усяго толькі тры выказванні трох класікаў беларускай літаратуры пра Пысіна чалавека і паэта. Іх і ўспомніў падчас свайго выступлення Віктар Арцем’еў, якому 21 сакавіка споўнілася 85 гадоў і якому са словамі віншавання дырэктар абласной бібліятэкі Ілона Сарокіна прыпаднесла цудоўныя ружы і падарунак.

Віктара Іванавіча дапоўніў пісьменнік Іван Аношкін, які ўпершыню пазнаёміўся з Пысіным падчас працы ў Чэрыкаўскай раённай газеце ў другой палове 50-х гадоў мінулага стагоддзя, а потым, калі перавялі ў “Магілёскую праўду”, то не толькі разам працаваў, а і кватараваў напачатку ў Пысіных, бо сябраваў з паэтам. Пасля шаноўны Іван Архіпавіч змяніў Аляксея Васільевіча на пасадзе старшыні абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі.

Сваім настаўнікам у творчасці, як і папярэднія прамоўцы, назваў вядомага паэта цяперашні старшыня Магілёўскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі, Уладзімір Дуктаў, які ўручыў юбіляру Арцем’еву Грамату свайго творчага Саюза. Такую ж Грамату атрымаў у сувязі з 55-годдзем з дня нараджэння і паэт Віктар Кунцэвіч. Яму споўнілася 55 гадоў, але па сённяшні дзень вучыцца паэтычнаму майстэрству ў Аляксея Пысіна, аб чым і сказаў.

Выказваліся цёплыя словы ўдзячнасці, павагі і любові да знакамітага паэта іншымі удзельнікамі сустрэчы, якія надоўга застануцца ў памяці, будуць хваляваць, калі гаворка пойдзе пра ягоны жыццёвы і творчы шлях.

Сустрэча ў рамках абласных Пысінскіх чытанняў скончылася. Мы фатаграфуемся на памяць. А пасля разам з Віктарам Арцем’евым, палкоўнікам-франтавіком у адстаўцы Пятром Асмалоўскім і старшынёю абласнога аддзялення Саюза кампазітараў Беларусі Яўгенам Маланковым едзем да месца, дзе пахаваны паэт. Кладзём на ягоную магілу кветкі і моўчкі стаім, апусціўшы галовы. Кожны думае пра Яго…

Мікола ЛЕЎЧАНКА.