У Магілёве пакажуць ключ апошняга караля Рэчы Паспалітай і шаблю-касцюшкоўку
“Па-першае, мы прадставім вялікі і надзвычай прыгожы макет старажытнага Магілёва, памеры якога ўражваюць – два метры сорак санцыметраў на метар восемдзесят, – распавядае дырэктар музея Аляксей Бацюкоў. – Па-другое, будзе некалькі цікавых гістарычных дыярам, магілёўцы ўбачаць габелен з выявай Магілёва XVIII ст., а таксама – некалькі ўнікальных рэчаў, якія мы набылі ў прыватных калекцыянераў”.
Музей падрыхтаваў сапраўды шыкоўны падарунак усім аматарам нашай даўніны. Па-першае, унікальны макет, які прэзентуе Магілёў часоў “Хронікі” Сурты і Трубніцкага. Зрабіў гэты макет наш вядомы мастак Базыль Камароў. Цікавы яго выраб найперш гістарычнымі падрабязнасцямі. Па-словах Аляксея Бацюкова, на макеце будзе паказаны замак, а таксама — так званая другая лінія абароны, якая ўключае ў сябе тэрыторыю цяперашняга Магілёва прыкладна ад берага Дняпра па абласны Тэатр драмы.
Будуць таксама дзве дыярамы. На першай – Гандлёвая плошча (сучасная Савецкая) часоў пабудовы Ратушы. Дарэчы, на дыяраме Ратуша будзе без вежы – мастак зафіксаваў яе, так бы мовіць, у працэсе будаўніцтва. Другая дыярама – цэхавы экзамен. На ёй – тыповая прастора магілёўскага цэха шабельнікаў. “Там можна ўбачыць пакупнікоў, майстра і падмайстра, які здае экзамен на выраб нейкага прадмета”, – распавядае Аляксей Мікалаевіч.
Сярод экспанатаў – таксама і 2-мятровы габелен, зроблены магілёўскай мастачкай Марынай Несцярук. На габелене – выява Магілёва XVIII ст. з гравюры, надрукаванай у нямецкай кнізе. “Гэты габелен будзе вісець у Войтаўскай зале, на другім паверсе музея, – удакладняе наш суразмоўца. — Там, дзе размешчаны партрэты каралёў Рэчы Паспалітай”.
Дамінантамі выставы, аднак, з’яўляюцца іншыя рэчы. Магілёўцам пакажуць шаблю-касцюшкоўку, якую музей не так даўно набыў у аднаго магілёўца. Апошні, дарэчы, выцягнуў яе з Дняпра – лавіў шчупака, а злавіў рарытэтную зброю канца XVIII ст. З такімі “цацкамі” шляхта змагалася за Канстытуцыю 3 мая. Цікава, што касцюшкоўку знайшлі менавіта на Магілёўшчыне, бо паўстанне на тэрыторыі нашага рэгіёна асабліва не было распаўсюджана.
Другі здабытак не менш, а, можа, і больш каштоўны – камергерскі ключ апошняга караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Ім карыстаўся кароль, магчыма, адчыняючы свой кабінет. Як гэты ключ патрапіў на Магілёўшчыну – невядома. Хутчэй за ўсё, яго “ўзяў” рускі салдат і пакінуў сваім нашчадкам. Вядома, што палац “апошняга Пяста”, як называлі сучаснікі Панятоўскага, быў разрабаваны. Дзякуючы лёсу, аднак, камергерскі ключ захаваўся і дайшоў да нашага часу.